Ứng dụng của máy phân tích chất béo SOX406 xác định hàm lượng chất béo có trong thực phẩm, thức ăn chăn nuôi

Ứng dụng của máy phân tích chất béo SOX406 xác định hàm lượng chất béo có trong thực phẩm, thức ăn chăn nuôi

 

Xác định hàm lượng chất béo bằng thiết bị chiết Soxhlet của hãng Hanon Instruments

Xác định hàm lượng chất béo bằng thiết bị chiết Soxhlet.

1. Cơ sở - Nguyên lý

– Dựa vào tính tan hoàn toàn của chất béo vào dung môi hữu cơ.

− Dùng dung môi hữu cơ trích ly chất béo có trong sản phẩm thực phẩm. Sau đó làm bay hơi hết dung môi, chất béo còn lại đem cân, tính ra hàm lượng chất béo có trong sản phẩm thực phẩm.

*Yêu cầu của dung môi:

• Chất béo phải tan hoàn toàn trong dung môi hữu cơ

• Có nhiệt độ sôi thấp hơn nhiều so với chất béo (có thể bay hơi ở nhiệt độ thường)

• Thường chọn các dung môi sau:

+ Ete etylic + Ete dầu hỏa (petrol) + Tetraclorua cacbon (CCl₄)

2. Phương tiện - Tiến hành

Chuẩn bị mẫu và lắp hệ thống máy trích ly Soxhlet của hãng Hanon (ở đây sử dụng dòng bán tự động 6 vị trí cho một lần chiết, SOX406 chi phí đầu tư hiện tốt nhất trên thị trường, nếu có kinh phí tốt hơn có thể đầu tư dòng tự động cao cấp SOX606)

- Tiến hành cân chính xác 5g mẫu đã nghiền nhỏ, cho vào ống giấy xốp hay gói bằng giấy cho vào tháp trích ly của máy Soxhlet (*chú ý: đầu trên của ống giấy thấp hơn đỉnh ống xiphông của tháp trích ly).

- Lắp bình cầu đã sấy khô vào máy. Qua cổ ống sinh hàn rót dung môi vào bình cầu. Lượng dung môi rót vào khoảng 2/3 thể tích bình cầu hoặc hai lần dung tích tháp trích ly. Cho nước chảy liên tục vào ống làm lạnh.

*Trích ly chất béo:

- Đun từ từ dung môi trong bình cầu bằng bếp cách thủy (nếu dung môi là CCl₄ thì có thể đun trên bếp điện)

- Dung môi sôi, bay hơi gặp lạnh, ngưng tụ ở tháp trích ly, trong thời gian này, dung môi sẽ trích ly chất béo, đến khi dung môi trong tháp trích ly vượt quá đầu ống xiphông sẽ tràn về bình cầu kéo theo chất béo, ta gọi là một chu trình. Dung môi lại tiếp tục bay hơi, còn chất béo do có nhiệt độ sôi cao hơn nên không bay hơi, và sẽ ở lại bình cầu, quá trình lại diễn ra tiếp tục.

- Để tránh tổn thất dung môi, dung môi trong bình cầu không được sôi mạnh, đảm bảo khoảng 5 - 6 chu trình trong 1 giờ.

Trong quá trình chiết cần chú ý:

+ Kiểm tra nước làm lạnh có chạy liên tục hay không?

+ Kiểm tra dung môi nếu thấy hao hụt phải gia thêm vào.

+ Khi cần máy nghỉ giữa chừng cần giữ ống giấy ngập trong dung môi.

Muốn biết quá trình chiết đã kết thúc hay chưa, lấy túi giấy lọc ra cho nhỏ vài giọt vào mặt kính đồng hồ hoặc tờ giấy lọc, khi dung môi bay hơi hết, trên mặt kính hay mặt giấy lọc không có vết chất béo thì quá trình chiết đã kết thúc.

*Cất dung môi

- Sau khi quá trình chiết kết thúc, bỏ túi giấy lọc ra rồi tiến hành cất dung môi ngay trong tháp để thu hồi dung môi (trường hợp nếu dung môi trong bình cầu đục, có lẫn bột nghiền thì phải lọc qua giấy lọc rồi mới cất thu hồi dung môi).

- Chuyển chất béo trong bình cầu vào cốc thủy tinh (lưu ý cốc đã sấy khô và biết rõ khối lượng). Tráng bình cầu bằng một ít dung môi trong cốc thủy tinh bay hơi ở nhiệt độ thường (chú ý tránh bụi).

- Sau đó cho cốc thủy tinh vào tủ sấy, sấy ở nhiệt độ 100 ~105⁰ C trong 1 giờ, lấy ra để nguội ở bình hút ẩm và cân lại, sấy tiếp trong 30 phút, sấy đến trọng lượng sai lệch nhau không quá 0,002 gam là được.

3. Tính kết quả

Hàm lượng chất béo trong mẫu tính bằng % theo công thức:

Chất béo = ((m₁ − m₂)/G)*100(%)

Trong đó: m₁: khối lượng của cốc (g)

     m₂: khối lượng của cốc và khối lượng của chất béo sau khi sấy(g)

     G: khối lượng mẫu (g)